Càrvi
Carum carvi
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Charui, Charièi, Charuei, Chervi, Cherui.
Noms en français : Carvi, Cumin des prés.
Descripcioun :Lou càrvi (o charui e si varianto dins lis Aup) es uno fino Apiaceae que trachis dins li prado de mountagno. La cambo èi boutisso, la racino blanco en fusèu e óudouranto, e li fueio primo, dous à tres cop divisado e penado. Li fru de 3 à 4 mm sènton bon lou cumin.
Usanço :Lou grun (fru) de càrvi èi couneigu pèr èstre un bon sabourun, s'emplego dins d'ùni relarg pèr douna de goust i tian, froumage e aigardènt... Li fueio soun manjadisso, en Savoio n'en fasien de soupo (siècle XIXen) ; au nostre se manjavo li racino. L'òli de grun de càrvi èi bono pèr tout ço que toco la digestioun, majamen contro li doulour de vèntre. Èi bon peréu contro lou tussi e pèr faire veni lou la dins li teté.
Port : Erbo
Taio : 30 à 60 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico
Gènre : Carum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : Vo
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Prado umido
- Prado
- Camin
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Carum carvi L., 1753
Erbo-dis-escrolo
Scrophularia nodosa
Scrophulariaceae
Nom en français : Scrofulaire noueuse.
Descripcioun :L'erbo-dis-escrolo douno d'èr à l'erbo-dóu-siège, pamens èi mens forto, sa tijo èi carrado mai sènso alo e pleno (fotò). Ei gaire coumuno au nostre, aleva dins lis Aup marino. Trachis dins li relarg fres.
Usanço :Coume soun noum lou dis, l'erbo-dis-escrolo èro emplegado pèr gari (o pulèu sougna) lis escrolo que soun de boufigo (fotò) que vènon dins lou còu en rapport emé la tuberculòsi que ié disien à l'Age-Mejan, en latin, struma o morbus regius (mau de rèi). A l'Age-Mejan li rèi an lou poudé de gari lis escrofo ("écrouelles" en francés). A forto doso la planto pourrié èstre empouisounanto.
Port : Erbo
Taio : 40 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Scrophularia
Famiho : Scrophulariaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Jun à setèmbre
Liò : Bos umide
- Ribiero
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Scrophularia nodosa L., 1753